طراحی برنامه درسی آموزش ایمنی برای دانشجویان دوره کارشناسی رشته شیمی

آموزش علوم به شیوه آزمایشگاهی به صورت بالقوه با خطراتی همراه است که با برنامه ریزی دقیق، این خطرات قابل پیشگیری است اما مشکل عمده در حال حاضر، عدم پوشش مفاهیم ایمنی در کتاب های درسی شیمی و ادغام مباحث ایمنی در برنامه درسی شیمی است. هدف از این پژوهش، طراحی برنامه درسی آموزش ایمنی برای دوره کارشناسی شیمی است. نوع تحقیق، کاربردی، توصیفی و پیمایشی است و جامعه آماری، کلیه اعضای هیئت علمی دانشگاه ها، دانشجویان دکتری و کارشناسی ارشد رشته شیمی و کارشناسان آزمایشگاه شیمی، در سال تحصیلی 92-1391 است که 121 نفر از آنها به عنوان نمونه آماری و با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. به منظور طراحی برنامه، بعد از مطالعه برنامه درسی ایمنی کشورهای پیشرفته و مصاحبه با صاحب نظران، طراحی برنامه درسی ایمنی انجام شد که شامل اهداف کلی، محتوا، شیوه های سازماندهی محتوا، فعالیت های یاددهی- یادگیری و روش های ارزشیابی بود. به منظور اعتبار بخشی برنامه، پرسشنامه ای تهیه شد. روایی محتوایی پرسشنامه، به عنوان ابزار گردآوری داده ها، توسط اساتید رشته شیمی و برنامه درسی بررسی شد. پایایی پرسشنامه، با آلفای کرونباخ 926/0 بدست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از نرم افزار spss و آزمون t تک نمونه ای استفاده گردید. در نتیجه برنامه درسی طراحی شده شامل یک درس یک واحدی است که حاوی مطالب کلی و عمومی می باشد که به صورت مستقل تدریس می شود. علاوه بر آن مسائل ایمنی تخصصی و پیشرفته تر با ادغام دروس آزمایشگاهی مربوطه، تدریس می شود. برای این برنامه درسی، هشت هدف کلی و 52 محتوا، تعریف شد. برای روش های تدریس و یادگیری، انواع مختلف روش ها، بخصوص استفاده از فیلم های آموزشی، بازدید از آزمایشگاه جهت گزارش نواقص ایمنی و ... پیشنهاد می گردد. ارزشیابی، در سه حیطه دانشی، مهارتی و نگرشی انجام می شود که ارزشیابی از حیطه مهارتی، از اهمیت بالایی برخوردار است. برای ارزشیابی از حیطه دانشی، آزمون های ایمنی مجزا، ولی برای ارزشیابی از حیطه های مهارتی و نگرشی استفاده از چک لیست مناسب می باشد.